Xung đột Israel – Palestine, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không đứng ngoài cuộc?

Theo Marzhetsky, Thổ Nhĩ Kỳ ra sức bảo vệ cho các nhóm vũ trang người Palestine ngay khi bạo lực bùng phát trở lại, Ankara công khai can thiệp vào cuộc chiến ở dải Gaza bằng nhiều cách khác nhau. Thậm chí Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan còn gọi Israel là một “quốc gia khủng bố” và kêu gọi toàn thể cộng đồng thế giới ngay lập tức ngăn chặn Tel Aviv.

Vậy Ankara đang theo đuổi những mục tiêu nào và tại sao quốc gia này lại muốn can dự vào cuộc chiến tưởng chừng như không có hồi kết này?

Cùng với những diễn biến nóng trên chiến trường, phát biểu trước truyền thông nhân ngày lễ Eid al-Adha của người Hồi giáo, Tổng thống Erdogan đã chỉ trích gay gắt các cuộc không kích của Israel nhằm vào dân thường Palestine ở dải Gaza.

“Chúng tôi tức giận trước sự áp bức của nhà nước khủng bố (Israel). Israel đã vượt qua tất cả các giới hạn… Cộng đồng quốc tế nên hành động để ngăn chặn Israel, sự tham gia của Liên hợp quốc là điều kiện tiên quyết”, Tổng thống Erdogan cho biết.

Ngoài ra, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ còn cam kết hỗ trợ những người “anh em” Palestine lẫn bảo vệ “đất thánh” Jerusalem.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan. Ảnh: Atalayar.

Không khó để đoán rằng nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ có những toan tính nhất định với bài phát biểu trên, nhất là khi nhắc đến “đất thánh” Jerusalem. Tuy nhiên, ông Erdogan có sẵn sàng đối đầu với Israel để bảo vệ những gì ông ấy tuyên bố.

Cũng cần phải nhấn mạnh rằng quan hệ giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Israel khá chông chênh, nó thay đổi theo từng giai đoạn. Ankara là một trong những nước đầu tiên công nhận sự tồn tại của nước Do Thái, thậm chí cả hai còn duy trì mối quan hệ đối tác kinh tế trong thời gian dài trước đây.

Trong quá khứ, Thổ Nhĩ Kỳ từng xuất khẩu kim loại và các sản phẩm kim loại, máy công cụ, ô tô và xe tải sang Israel, thứ họ nhận lại là những công nghệ quân sự.

Mối quan hệ giữa hai nước bắt đầu xấu đi đáng kể sau khi Tổng thống Erdogan lên nắm quyền, người bắt đầu theo đuổi chính sách “Hồi giáo hóa” nhất quán đối với Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara rõ ràng cần tới một kẻ thù bên ngoài để vực dậy “chủ nghĩa dân tộc” trong các quân nhân, Israel là nước đứng đầu tiên trong danh sách, đơn giản người Do Thái đang áp bức các anh em Palestine.

Mâu thuẫn giữa hai bên ngày một lên cao khi Hải quânIsrael ngăn chặn đội tàu cựu trợ “‘tự do Flotilla” do Thổ Nhĩ Kỳ khởi xướng nhằm giúp dải Gaza vượt qua cuộc khủng hoảng nhân đạo năm 2010. Sau sự cố này, quan hệ giữa Ankara và Tel Aviv xấu đi rõ rệt, Israel bắt đầu “làm bạn” với các quốc gia đối địch Thổ Nhĩ Kỳ như Hy Lạp và Síp.

Chính vì bối cảnh lịch sử này mà Tổng thống Erdogan lại trở nên tích cực hơn trong cuộc chiến chống lại nhà nước Do Thái và công khai hỗ trợ cho các phong trào Hồi giáo ở Trung Đông. Vậy Ankara có cách gì khi muốn giúp đỡ Palestine?

Phương án đầu tiên, dựa trên kinh nghiệm về sự bành trướng của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria, Libya và Azerbaijan, Ankara có thể hỗ trợ các phong trào Hồi giáo như Hamas thông qua lực lượng ủy nhiệm và viện trợ vũ khí. Nhưng Thổ Nhĩ Kỳ khó có thể làm vậy bởi Israel đang phong tỏa dải Gaza cả trên bộ lẫn trên biển.

Hải quân Israel đơn giản là sẽ không cho phép các đội tàu tự do Flotilla của Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào Gaza cho dù tình hình có tệ đến đâu đi nữa. Điều duy nhất Ankara có thể làm là hỗ trợ tài chính.

Một cách khác có vẻ khả thi hơn đó là sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ trong một lực lượng gìn giữ hòa bình ở Gaza, Ankara sẽ phải thuyết phục được các thành viên Hội đồng Bảo an đưa quân tới Palestine để lập lại trật tự. Một sứ mệnh quốc tế sẽ là một “tấm bình phong” tốt giúp Thổ Nhĩ Kỳ dễ hỗ trợ hơn cho các nhóm vũ trang Hồi giáo.

Thổ Nhĩ Kỳ đang toan tính gì khi sẵn sàng đối đầu với Israel vì “người anh em xa” Palestine?